Bezoek

Vandaag heb ik een dag thuis gewerkt, voor het eerst in India. Gewoon achter de eigen laptop. Heerlijk! Veel sneller internet dan op kantoor, geen kantoortuin met herrie op India-nivo (oorverdovend) en enorm opgeschoten. De uren vliegen voorbij. Mijn opdracht vordert en ik begin er nu heel gedreven mee te worden, ik heb het echt te pakken. Het is dan ook vreselijk plotseling tijd om op te schieten want Sjors komt me ophalen met diens chauffeur voor een evenement van de Indiaas-Nederlandse Business Association (INBA) om zeven uur in het Meridien hotel. Als we de zaal binnenkomen is er al een koffiesessie aan de gang met ongeveer 60, 70 mensen, Indiers en Nederlanders, de balans is ongeveer gelijk. De Indiers zijn overwegend wat oudere echtparen -zij in sari hij met puntige tulband- en een groot aantal ook weer wat oudere Indiase mannen met bril. Die strooien overgemakkelijk met hun vistitekaartjes, gelukkig heb ik genoeg anti-geschut bij me met ING logo. De hippe Indiase persfotograaf komt enthousiast op mijn gebreide "pompoentas" af die hij helemaal wil bestuderen en ik sta net met hem te kletsen als Ruud Lubbers zijn entree maakt. Natuurlijk heeft hij echt een vertrouwd gezicht, en toch is het iemand die je niet kent. Dat is even erg vervreemdend. Hij wordt kort ingeleid met cv en al -econoom, minister president, United Nations, nu leider van een onderzoeksinstituut voor schone energie, geboren en getogen Rotterdammer- en dan begint zijn lezing.

Een van zijn specialismen is globalisatering. Daarover heeft hij college gegeven op Harvard en ook nu is dat het onderwerp, en vooral in relatie tot het milieu. Hij analyseert hoe globalisering kon ontstaan, signaleert de trend dat NGO's (Non-Governmental Organisations) een steeds grotere rol hebben, wat in het westen uiteindelijk leidt tot multinationals die sociale verantwoordelijkheid nemen, ook voor het milieu. Met corporate mission-statements en weldoeners-functies ook al is dat soms vooral voor een beter merk-imago. Hij concludeert dat de "race-to-the-bottom" die met de globalisering werd voorspeld, er niet komt. Wat vooral opvalt is hoe hij zeer brede verbanden aantoont, trends echt op wereldnivo analyseert over veel disciplines heen, en ook over een langere periode kijkt, zowel vooruit als achteruit. Uit de lezing spreekt duidelijk zijn lange internationale ervaring, en daar zijn ook een paar leuke anekdoten bij over zijn gesprekken met bekende gezichten in de wereldpolitiek. Terwijl ik hem voor de volle zaal zie staan, in die gewichtige omgeving van vijfsterrrenluxe, links en rechts de nationale vlaggen van Nederland en India, moet ik ineens denken aan een anekdote over Lubbers zelf. Gehoord van een vriend die als kind naast Lubbers woonden. Ik herinner het me niet eens precies, maar het was een slapstick-achtig iets met een piepklein boos wit hondje... Na afloop is er tijd voor vragen en de eerste Indier-met-vraag gaat plechtig staan en spreekt hem eerbiedig aan met "Your Excellence". Die wil weten hoe lastig het was een coalitie te leiden in Nederland als Prime Minister. Iemand anders vraagt wat Lubbers denkt van terrorisme, en de derde wat Nederland van India moet leren. Veel te algemene vragen waar alleen een scriptie een passend antwoord op vormt, maar hij geeft toch steeds een vernieuwende en brede visie. Tijdens de hele sessie gaan er constant luidruchtige disco-telefoons af van Indiers, net als bij dat klassieke concert waar ik in november was..

Na de lezing is er borrel, en als het wat rustiger wordt zitten we in luie fauteuils afzijdig van de borrel met Lubbers te praten in een klein groepje. Nu is er echt tijd voor een goed gesprek. Het voelt een beetje zoals dat gaat met een groepje studenten en hun prof, bij de koffie na een spraakmakend college. Het gaat over integratie, over bankieren, over zijn gevoel als Nederlander, en hij vertelt dat zijn moeder een schipperskind was, dat dat hem altijd het gevoel gaf dat hij zijn plaats in de maatschappij moest verdienen. Het onderwerp vluchtelingen komt voorbij - waar ik me lelijk over kan opwinden - en in een rommelige context stimuleert hij me er inderdaad een scriptie over te schrijven. Hij is erg geinteresseerd, vraagt veel, je krijgt een hand op je arm als hij tegen je praat, en vooral luistert hij enorm goed. Opvallend vaak haalt hij alsnog onderwerpen en vragen terug die in het gesprek al een hele poos eerder ondersneeuwden. Of hij brent ze terug in onverwachte verbanden. En hij heeft er handigheid in om met een doeltreffende kwinkslag iedereen paf te zetten. Ik vind Ruud Lubbers een sympathieke persoonlijkheid met fenomenale kennis en het is echt bijzonder om dat eens van dichtbij te zien in gesprek.

Uiteindelijk is het zomaar half twaalf voor we Le Meridien verlaten en in de buurt met een stuk of tien Nederlanders nog ergens wat eten. Dus alweer een late nacht, vannacht. Maar wel de moeite waard!